Trong bối cảnh y tế hiện đại không ngừng chuyển mình, công tác quản lý hồ sơ bệnh án điện tử (EMR) không còn đơn thuần chỉ là lưu trữ thông tin — mà đang dần trở thành nền tảng sống, cơ sở dữ liệu quý giá và là động lực cho mọi hoạt động khám — chữa bệnh, quản lý bệnh viện, nghiên cứu y khoa. Ở đó, trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là công nghệ hỗ trợ — mà là nhân tố biến đổi cách chúng ta lưu giữ, xử lý và khai thác dữ liệu y khoa, khiến EMR trở nên thông minh, linh hoạt và hiệu quả hơn bao giờ hết.
Trước hết, EMR mang lại lợi ích rõ rệt so với bệnh án giấy: mọi thông tin bệnh nhân — từ tiền sử, kết quả xét nghiệm, hình ảnh chẩn đoán, đơn thuốc — được số hóa và lưu trữ tập trung, dễ tra cứu, không lo thất lạc hay mờ chữ, đồng thời thuận tiện chia sẻ giữa các khoa, phòng và cơ sở y tế khác nhau. Nhưng khi dữ liệu y khoa ngày càng lớn, phức tạp và đa dạng, việc chỉ “số hóa” không thôi là chưa đủ — bạn cần một “hệ thần kinh” thông minh để làm chủ dữ liệu. Đó chính là lúc AI đóng vai trò trung tâm.
Nhờ AI, công tác nhập liệu trở nên nhẹ nhàng và chính xác hơn. Các thuật toán hiện đại, đặc biệt công nghệ nhận dạng văn bản (NLP) và nhận dạng tiếng nói, cho phép trích xuất thông tin từ ghi chú lâm sàng, từ lời tư vấn, từ giấy tờ scan/fax — tự động chuyển thành dữ liệu cấu trúc phù hợp với EMR. Đó là bước chuyển lớn: bệnh án được xây dựng nhanh chóng ngay sau khám, không phụ thuộc hoàn toàn vào việc bác sĩ hay điều dưỡng gõ tay. Ở Việt Nam, dự án khai thác EMR bằng AI do các nhà khoa học đầu ngành thực hiện đã minh chứng cho khả năng này — giúp biến EMR từ một kho lưu trữ thụ động thành nền tảng dữ liệu chủ động, sẵn sàng khai phá.
Khi dữ liệu được số hóa + chuẩn hóa + cấu trúc hóa một cách thông minh, EMR với AI trở thành công cụ hỗ trợ lâm sàng mạnh mẽ. AI có thể phân tích lịch sử bệnh án, xét nghiệm, hình ảnh, đơn thuốc, tương tác thuốc — từ đó hỗ trợ bác sĩ đưa ra quyết định chính xác hơn, cảnh báo nguy cơ, gợi ý phác đồ điều trị, đặc biệt với bệnh mạn tính hoặc bệnh phức tạp. Nhiều nghiên cứu quốc tế cho thấy, việc áp dụng AI trên nền EMR (hay EHR – Electronic Health Records) giúp cải thiện chất lượng chăm sóc, giảm sai sót thuốc, tăng hiệu quả chăm sóc cá nhân hóa.
Không chỉ bác sĩ, chính đội ngũ quản lý bệnh viện cũng được hưởng lợi lớn. Với EMR tích hợp AI, lãnh đạo có thể khai thác dữ liệu theo thời gian thực: báo cáo tổng hợp nhanh, dự báo nhu cầu giường bệnh, vật tư, thuốc men, phân bổ nhân sự hợp lý — giúp bệnh viện vận hành chủ động, linh hoạt, tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Một điểm rất đáng chú ý: AI giúp khai thác giá trị “ẩn” trong dữ liệu y khoa. Những thông tin từng nằm rời rạc — đơn thuốc, triệu chứng, tiền sử, kết quả xét nghiệm — khi được gom lại, chuẩn hóa, phân tích bằng AI, sẽ tạo ra tri thức mới: dự báo bệnh tật, nhận diện xu hướng sức khỏe cộng đồng, hỗ trợ nghiên cứu y học, phát triển thuốc/thuốc thử, hoặc lập kế hoạch phòng bệnh. Theo các chuyên gia, EMR – khi được khai thác bằng AI — chính là “nguồn dữ liệu sống” của y học hiện đại.
Đặc biệt với Việt Nam — nơi ngành y tế đang đẩy mạnh chuyển đổi số và số hóa toàn diện – AI + EMR chính là “đòn bẩy” để thực hiện mục tiêu y tế thông minh, toàn diện. Các chuyên gia trong nước đã và đang thử nghiệm, triển khai nhiều giải pháp AI hỗ trợ khai thác EMR, khiến nhiều bệnh viện bước đầu ghi nhận hiệu quả rõ rệt: tiết kiệm thời gian nhập liệu, giảm tải công việc hành chính, rút ngắn thời gian chờ đợi của người bệnh, cải thiện trải nghiệm khám chữa bệnh.
Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng của AI + EMR, bệnh viện cần thực hiện chuyển đổi toàn diện — từ hạ tầng công nghệ, quy trình, đến con người. Hệ thống cần đáp ứng tiêu chuẩn bảo mật dữ liệu y tế, đảm bảo quyền riêng tư, kiểm soát truy cập theo vai trò, đảm bảo tính minh bạch, tuân thủ quy định pháp lý. Ngoài ra, nhân lực y tế cần được đào tạo để hiểu rõ ưu – nhược của AI, biết cách kiểm tra, đánh giá dữ liệu do AI xử lý, đảm bảo rằng “quyết định cuối cùng luôn thuộc về bác sĩ và chuyên môn y khoa”.
Khi được triển khai bài bản, AI + EMR không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian, giảm sai sót — mà còn nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, giúp bệnh viện phát triển bền vững, minh bạch và hướng tới y tế nhân văn. Mỗi bệnh án trở nên sống — không chỉ là hồ sơ quá khứ, mà là dữ liệu hiện tại và nền tảng cho tương lai.
Trong giai đoạn tới, khi công nghệ AI tiếp tục phát triển — từ NLP, học máy, học sâu, tới GenAI, phân tích dữ liệu lớn — EMR sẽ còn tiến xa hơn: tự động phân tích, cảnh báo, dự báo, hỗ trợ chẩn đoán, thậm chí cá nhân hóa phác đồ điều trị. Đây là thời điểm các bệnh viện tiên phong nắm bắt cơ hội — để không chỉ đứng vững trong cuộc đua công nghệ, mà còn khẳng định vị thế về chất lượng, uy tín và chăm sóc người bệnh.
Ứng dụng AI trong quản lý hồ sơ bệnh án điện tử (EMR) không phải là xu hướng nhất thời — đó là tầm nhìn dài hạn, là cam kết chất lượng, là đầu tư cho tương lai y tế. Bệnh viện nào nắm bắt được cơ hội này, sẽ không chỉ cải thiện hiệu suất nội bộ, mà còn mang đến cho người bệnh trải nghiệm y tế an toàn, thông minh, nhân văn và hiện đại.
Hãy để AI — cùng EMR — trở thành cánh tay đắc lực, để y tế chúng ta tiến nhanh hơn, vững chắc hơn, và vì người bệnh nhiều hơn.