Series: Vướng mắc & Giải pháp khi triển khai Bệnh án điện tử (BAĐT)
Chi phí đầu tư – Rào cản tài chính cản bước chuyển đổi số y tế
Khi giấc mơ số hóa y tế bị chặn bởi bài toán ngân sách
Chuyển đổi số trong y tế, đặc biệt là việc áp dụng Bệnh án điện tử (BAĐT), đã được Chính phủ và Bộ Y tế xác định là một nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao hiệu quả quản lý bệnh viện, cải thiện chất lượng khám chữa bệnh và tạo nền tảng cho y tế thông minh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không phải cơ sở y tế nào cũng đủ khả năng thực hiện bước chuyển đổi này, và chi phí đầu tư ban đầu chính là một trong những rào cản lớn nhất.
Theo thống kê của Bộ Y tế và được nhiều tờ báo lớn đăng tải, tính đến giữa năm 2025, chỉ khoảng 200 cơ sở y tế trên tổng số hơn 2.800 đơn vị khám chữa bệnh trên toàn quốc chính thức triển khai BAĐT toàn phần. Con số này cho thấy khoảng cách rất lớn so với mục tiêu 100% bệnh viện hoàn thành trước mốc tháng 9/2025 theo Thông tư 13/2025/TT-BYT (VnExpress, Báo Đầu Tư).
Nguyên nhân lớn nhất khiến tiến độ chậm chính là chi phí đầu tư cho hạ tầng công nghệ và phần mềm, đặc biệt ở các bệnh viện công lập tự chủ tài chính hoặc cơ sở y tế tuyến huyện, tuyến xã.
Vì sao chi phí lại trở thành “nút thắt” trong triển khai BAĐT?
1. Cơ chế tài chính chưa hỗ trợ đủ
Hiện chi phí đầu tư CNTT không được tính vào giá dịch vụ khám chữa bệnh. Điều này đồng nghĩa với việc các bệnh viện công lập tự chủ phải tự cân đối ngân sách để triển khai BAĐT, trong khi phần lớn doanh thu đang phải ưu tiên cho hoạt động khám chữa bệnh thường xuyên, trả lương và duy trì cơ sở vật chất.
2. Mức đầu tư ban đầu lớn
Triển khai BAĐT không chỉ đơn thuần là cài đặt một phần mềm. Để đáp ứng yêu cầu của Thông tư 13/2025 và Thông tư 46/2018, một bệnh viện cần đầu tư đồng bộ:
-
Máy chủ, hệ thống lưu trữ dữ liệu an toàn (đáp ứng bảo mật y tế).
-
Máy tính, thiết bị đầu cuối cho tất cả các khoa/phòng.
-
Phần mềm HIS, LIS, PACS và các module tích hợp.
-
Đường truyền mạng ổn định, bảo đảm vận hành liên tục 24/7.
-
Chữ ký số và thiết bị bảo mật.
Chi phí này, tùy quy mô bệnh viện, có thể dao động từ vài trăm triệu đến vài tỷ đồng.
3. Áp lực thời hạn triển khai
Thông tư 13/2025/TT-BYT yêu cầu:
-
Bệnh viện hạng đặc biệt, hạng I: hoàn thành BAĐT trước 30/9/2025.
-
Các bệnh viện còn lại: hoàn thành trước 31/12/2025.
Điều này tạo áp lực lớn về thời gian, khiến nhiều cơ sở buộc phải đầu tư nhanh nhưng lại không đủ ngân sách để làm bài bản.
4. Khó tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ
Một số chương trình hỗ trợ chuyển đổi số y tế có tồn tại, nhưng điều kiện phê duyệt phức tạp và thủ tục kéo dài. Đối với bệnh viện tư nhân nhỏ, vốn vay ngân hàng để đầu tư CNTT cũng không dễ tiếp cận do rủi ro hoàn vốn chưa rõ ràng.
Thực trạng “Muốn làm nhưng lực bất tòng tâm”
Một bệnh viện tuyến huyện ở miền Trung đã lên kế hoạch triển khai BAĐT từ đầu 2024. Ban giám đốc nhận thức rõ lợi ích của hệ thống, đặc biệt là giảm thời gian làm thủ tục và cải thiện quản lý dữ liệu bệnh nhân. Tuy nhiên, khi tính toán, tổng chi phí cho:
-
50 máy tính mới,
-
nâng cấp hệ thống mạng nội bộ,
-
triển khai phần mềm HIS-LIS-PACS tích hợp, thì con số lên đến gần 2 tỷ đồng.
Do ngân sách bệnh viện chủ yếu dựa vào nguồn thu khám chữa bệnh BHYT, việc chi ngay một khoản lớn như vậy gần như là bất khả thi. Cuối cùng, dự án phải tạm dừng, chờ nguồn vốn hỗ trợ.
Chậm số hóa đồng nghĩa với chậm nâng cao chất lượng
Việc trì hoãn triển khai BAĐT không chỉ khiến bệnh viện chậm đạt chuẩn của Bộ Y tế, mà còn:
-
Tiếp tục duy trì quy trình giấy tờ thủ công, tốn thời gian và nhân lực.
-
Tăng nguy cơ sai sót trong nhập liệu và chẩn đoán do thiếu thông tin liên thông.
-
Gây bất lợi khi so sánh năng lực cạnh tranh với các bệnh viện đã số hóa.
Giải pháp gợi ý từ kinh nghiệm Meditech
Từ kinh nghiệm triển khai thực tế ở nhiều cơ sở y tế, Meditech nhận thấy bài toán chi phí có thể được xử lý hiệu quả nếu bệnh viện áp dụng các cách tiếp cận linh hoạt:
-
Chia nhỏ lộ trình triển khai: bắt đầu với các phân hệ cốt lõi, mở rộng dần khi ngân sách cho phép.
-
Tận dụng hạ tầng hiện có: kết hợp với nền tảng Cloud/Hybrid để giảm đầu tư máy chủ và thiết bị mới.
-
Tìm kiếm nguồn vốn hỗ trợ: xây dựng hồ sơ đề án đáp ứng yêu cầu của Bộ Y tế và các quỹ chuyển đổi số.
Những giải pháp này đã giúp nhiều đơn vị vượt qua rào cản tài chính, vẫn đảm bảo tiến độ đáp ứng yêu cầu của Thông tư 13/2025 mà không làm gián đoạn hoạt động thường ngày.
không cần
Kết luận
Chi phí đầu tư là rào cản lớn, nhưng hoàn toàn có thể vượt qua nếu có kế hoạch hợp lý. Việc lựa chọn lộ trình triển khai phù hợp, tận dụng nguồn lực sẵn có và kết nối với đối tác công nghệ giàu kinh nghiệm sẽ giúp bệnh viện hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số đúng hạn và bền vững.
Liên hệ với Meditech để được tư vấn lộ trình triển khai BAĐT tối ưu chi phí, đảm bảo tuân thủ Thông tư 13/2025 và nâng cao hiệu quả vận hành.
Cùng Meditech – Đưa y tế Việt Nam lên tầm cao mới
Nếu Quý bệnh viện, phòng khám đang tìm kiếm giải pháp Bệnh án điện tử chuẩn Bộ Y tế, vận hành hiệu quả và dễ dàng triển khai, Meditech sẵn sàng đồng hành từ tư vấn – triển khai – bảo trì.
Hotline: 0799111115 | 
www.meditech.vn | 
mms.meditech@gmail.com
