Trong suốt nhiều năm gắn bó với các bệnh viện, từ những bệnh viện tuyến huyện còn nhiều khó khăn cho đến những cơ sở y tế tư nhân hiện đại, tôi nhận ra một sự thật không còn có thể phủ nhận: chuyển đổi số không chỉ là xu hướng, không phải phong trào, mà đã trở thành điều kiện sống còn của mọi bệnh viện trong giai đoạn 2025–2030. Khi xã hội thay đổi, khi kỳ vọng của người bệnh thay đổi, khi công nghệ thay đổi từng ngày, thì hệ thống y tế buộc phải dịch chuyển theo một nhịp độ hoàn toàn mới. Và nếu chúng ta không bắt kịp, chúng ta sẽ tụt lại phía sau rất nhanh.
Cách đây vài năm, nhiều lãnh đạo vẫn còn băn khoăn: “Liệu đã đến lúc chuyển đổi số chưa?” Nhưng ngày hôm nay, câu hỏi đó không còn phù hợp nữa. Vấn đề không phải là “có làm hay không”, mà là “làm như thế nào để mang lại giá trị thực sự”. Tôi đã gặp những bệnh viện đầu tư phần mềm liên tục nhưng hiệu quả không tăng bao nhiêu, thậm chí quy trình còn rối hơn trước. Và cũng có những bệnh viện với cùng một nguồn lực, nhưng nhờ chiến lược đúng – họ tăng tốc vượt bậc, giảm tải, nâng cao chất lượng phục vụ, và xây dựng được một mô hình vận hành mà trước đây họ chỉ dám mơ tới.
Trong các buổi làm việc chuyên sâu cùng đội ngũ bệnh viện, tôi thường đặt câu hỏi: “Chúng ta có thực sự sẵn sàng thay đổi quy trình, hay chỉ muốn thay phần mềm?” Bởi vì chuyển đổi số, về bản chất, là một hành trình tái cấu trúc, chứ không phải lắp ghép thêm các ứng dụng mới. Nếu kiến trúc cũ không được thay đổi, phần mềm mới dù hiện đại đến đâu cũng sẽ trở nên lỗi thời rất nhanh. Một bệnh viện vận hành hiệu quả phải là nơi mà quy trình, dữ liệu, con người và công nghệ hòa làm một. Và điều đó chỉ bắt đầu khi lãnh đạo dám nhìn lại toàn bộ hệ thống một cách nghiêm túc.
Giai đoạn 2025–2030 được xem là thời điểm vàng của ngành y tế Việt Nam, không phải vì sự bùng nổ công nghệ, mà vì ba yếu tố gặp nhau cùng lúc: nhu cầu người dân tăng mạnh, hành lang pháp lý ngày càng rõ ràng và công nghệ AI – Big Data – IoT – RPA đủ trưởng thành để áp dụng vào vận hành thực chiến. Người dân ngày nay không còn chấp nhận phải xếp hàng mệt mỏi để lấy số khám, không muốn giữ trên tay một xấp giấy tờ để theo dõi hồ sơ, cũng không muốn quay lại bệnh viện chỉ để nhận kết quả xét nghiệm. Những gì họ cần là sự nhanh chóng, sự minh bạch, sự thuận tiện – và tất cả những điều đó chỉ có thể đáp ứng bằng chuyển đổi số.
Tại Meditech, chúng tôi thực hiện khảo sát hằng năm với các bệnh viện trong hệ thống, và nhận ra một tín hiệu rất rõ ràng: tốc độ ứng dụng công nghệ tăng đều qua từng năm. Biểu đồ dưới đây là minh họa cho xu hướng tăng trưởng tỷ lệ áp dụng chuyển đổi số tại bệnh viện Việt Nam từ năm 2020 đến 2030 (ước tính dựa trên khảo sát thị trường và số liệu nội bộ):
Con số chỉ mang tính tham khảo, nhưng điều nó nói lên rất quan trọng: bệnh viện nào chủ động thì đi nhanh hơn; bệnh viện nào chậm chân thì bị bỏ lại. Không có vùng xám. Không có khoảng an toàn. Mọi cơ sở y tế đều phải lựa chọn đứng về phía tiến bộ hoặc bị bào mòn trong sự trì trệ.
Nhưng chuyển đổi số không phải là cuộc đua mua sắm công nghệ. Tôi từng chứng kiến nhiều bệnh viện đã mạnh dạn mua rất nhiều phần mềm: phần mềm quản lý bệnh án, phần mềm xét nghiệm, phần mềm hình ảnh, phần mềm quản lý kho, phần mềm quản lý nhân sự… nhưng cuối cùng tất cả chạy rời rạc, dữ liệu không liên thông, báo cáo không thống nhất và nhân viên than phiền nhiều hơn trước. Đó không phải lỗi của công nghệ. Đó là lỗi trong cách tiếp cận.
Một hệ thống y tế hiện đại phải được xây dựng như một cơ thể sống – mọi bộ phận kết nối với nhau qua một dòng chảy dữ liệu liên tục. HIS phải nói chuyện được với LIS, HIS phải nói chuyện được với PACS, HIS phải nói chuyện được với ERP, và toàn bộ phải được liên thông ra bệnh án điện tử, bảo hiểm y tế và các chuẩn dữ liệu quốc gia. Chỉ khi đó, bệnh viện mới có thể giảm sai sót hồ sơ, tránh thất thoát vật tư, tối ưu được công suất máy móc và quan trọng nhất – nâng cao trải nghiệm của người bệnh.
Nhiều bệnh viện đã thực sự “lột xác” khi bắt đầu từ việc chuẩn hóa quy trình, chuẩn hóa danh mục, kiểm soát chất lượng dữ liệu, rồi mới áp dụng hệ sinh thái phần mềm đồng bộ. Khi dữ liệu sạch, mọi thứ trở nên minh bạch: bác sĩ dễ kê đơn, điều dưỡng dễ thực hiện y lệnh, hồ sơ BHYT giảm lỗi, lãnh đạo bệnh viện đọc báo cáo theo thời gian thực, và người bệnh cảm nhận sự khác biệt ngay từ lần khám đầu tiên.
Tôi luôn tin rằng tương lai của bệnh viện nằm trong sức mạnh của dữ liệu. Dữ liệu không biết nói dối. Dữ liệu giúp lãnh đạo ra quyết định chính xác. Dữ liệu giúp tiết kiệm hàng chục tỷ đồng thất thoát mỗi năm. Dữ liệu giúp dự báo nhu cầu thuốc, dự trù vật tư, phân luồng bệnh nhân, thậm chí cảnh báo nguy cơ dịch bệnh. Và nếu bệnh viện không kiểm soát được dữ liệu, mọi thứ khác đều chỉ là hình thức.
Một điểm khác mà bệnh viện cần đặc biệt quan tâm là trải nghiệm của bệnh nhân. Trong thời đại công nghệ, trải nghiệm không còn là “phần phụ”. Nó là tiêu chí cạnh tranh. Một bệnh viện có quy trình khám chữa bệnh nhanh, minh bạch, thông tin đầy đủ, kết quả online, app bệnh nhân thuận tiện – chắc chắn sẽ trở thành lựa chọn ưu tiên. Ngược lại, bệnh viện nào còn yêu cầu bệnh nhân ký hàng loạt giấy tờ, chờ đợi hàng giờ, cầm trên tay nhiều hồ sơ giấy – sớm muộn sẽ đánh mất họ.
Chuyển đổi số không thể thành công nếu thiếu vai trò của lãnh đạo. Không một phòng CNTT nào có thể mang lại sự thay đổi toàn diện nếu lãnh đạo không quyết tâm. Không một hệ sinh thái phần mềm nào có thể vận hành mượt mà nếu lãnh đạo không dẫn dắt văn hóa thay đổi. Lãnh đạo phải là người truyền cảm hứng, người tiên phong, người tháo gỡ vướng mắc và người kiên định với mục tiêu cuối cùng: xây dựng một bệnh viện vận hành bền vững, minh bạch và lấy người bệnh làm trung tâm.
Tôi tin rằng thời điểm vàng của chuyển đổi số y tế Việt Nam đã đến. Bệnh viện nào nắm bắt cơ hội này sẽ không chỉ phát triển mạnh hơn, hiệu quả hơn mà còn tạo ra giá trị lớn hơn cho cộng đồng. Và dù hành trình phía trước vẫn còn nhiều thách thức, tôi tin rằng với tầm nhìn đúng đắn, với quyết tâm của lãnh đạo và với sự đồng hành của những giải pháp công nghệ phù hợp, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng một hệ thống y tế thông minh, nhân văn và hiện đại cho Việt Nam.
Nếu bệnh viện của bạn đang ở thời điểm cân nhắc chuyển đổi số hoặc muốn tái kiến thiết hệ thống theo hướng bền vững và hiệu quả hơn, đội ngũ của chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng bạn. Hãy để chúng tôi cùng bạn bước vào giai đoạn phát triển mới – giai đoạn mà công nghệ không chỉ hỗ trợ vận hành, mà trở thành nền tảng giúp bệnh viện bứt phá mạnh mẽ trong 5 năm tới.